لوله مانیسمان (بدون درز) چیست؟
نوعی لوله فلزی است که جنس آنه می تواند فولادی، فولاد ضد زنگ و فولاد آلیاژی باشد که حاصل شده از میان تهی کردن شمش توپر فولادی است که به وسیله سمبه ای حفره ای داخل میله سرخ شده ساخته می شود. در آخر، روی محصول نهایی تست هیدرولیک انجام می شود و اگر نیاز بود پوشش داده می شود.
مشخصات فنی لوله بدون درز (مانیسمان)
این لوله ها فاقد هر نوع درز جوشی در سطح خود هستند. این سطح با یک لایه لاکی پوشش داده می شود و اگر نیاز به گالوانیزه کردن بود، باید از عملیات شن زنی روی آن استفاده شود. مانسیمان نام فردی آلمانی است که برای اولین بار ایده تولید این نوع لوله بدون درز را دارد. این لوله از مقاومت مکانیکی بالایی برخوردار بوده و فشار زیادی را هم تحمل می کند. لول های بدون درزی که دیواره ضخیم تری دارند، از مقاومت حرارتی بالایی برخوردارند.
از جوشکاری ورق فولادی، لوله های درزدار ایجاد می شود به همین دلیل هم توانایی کمی در صنایع پرفشار مثل صنایع پالایشگاهی، انتقال نفت و گاز، سیلندرهای هیدرولیک، مبدل های حرارتی و ... دارند که نتیجه آن استفاده از لوله های بدون درز در این صنایع است. جوش، شرایط مناسبی برای نشتی، ترک و خوردگی ایجاد می کند که باعث می شود لوله بدون درز نتواند در فشارهای بالا مقاومت کافی داشته باشد.
کاربردهای لوله بدون درز
از لوله های بدون درز در ساخت برخی قطعات استفاده می شود که باعث راحت تر شدن تولید آنها شده و سرعت تولید را نیز بالا می برد و به این ترتیب باعث صرفه جویی در مواد مورد نیاز ساخت آنها می شود. از این لوله ها در فرآیند هایی مثل جوشکاری، فلنجینگ و خمش نیز استفاده می شود. این لوله ها دارای سطح مقطعی با اشکال مختلف هستند که در دو دسته کلی دایره ای و شکل خاص جای می گیرند.
ویژگی مثبت لوله های بدون درز دایره ای این است که می توانند نسبت به لوله های دیگر، حجم بیشتری از سیالات را جابجا کنند.
لوله های بدون درز شکل دار می توانند در شرایط خمش، استحکام بالایی داشته باشند. نوع مربعی یا مستطیلی آنها نیز در مبلمان استنلس استیل، ماشین آلات صنعتی و ... کاربرد دارند.
ویژگی های لوله های بدون درز
در حالت کلی می توان گفت لوله بدون درز، نوعی لوله همه منظوره است که در صنایع گوناگونی کاربرد دارد. لوله های مانسیمان در دو دسته کلی استنلس استیل و آستینتی – فریتی جای می گیرند که مواد سازنده و ضخامت آنها متفاوت است و طوری ساخته می شوند که خواص مکانیکی آنها، در برابر فشار و دمای بالا، خیلی تحت تأثیر قرار نمی گیرد. این مقاومت با توجه به محیط و نوع کاربرد آن درجه بندی می شود. از دیگر ویژگی های لوله بدون درز، مقاوم بالا در برابر ذوب، بخار داغ، آلاینده های موجود در هوا و ... است که مدیون سیلیکون و آلومینیم به کار رفته در آن است.
دسته بندی لوله های مانیسمان
لوله های بدون درز در دو دسته کلی گرم و سرد جای می گیرند و از کیفیت بالایی برخوردارند؛ همین ویژگی باعث تأیید آنها از سوی استانداردهای صنعتی و معبتر دنیا شده است.
برای بیان ضخامت لوله های بدون درز یا مانیسمان از رده استفاده می شود که شامل رده های زیر می شود:
10
20
30
40
60
80
120
160
از رده های STD ،XS و XXS نیز استفاده می شود که هر یک از نمادهای زیر، بیان کننده ویژگی خاصی هستند که عبارتند از:
STD: استاندارد (Standsrd)
XS: سنگین (Extra Strong)
XXS: فوق سنگین (Double Extra Strong)
انواع لوله مانیسمان
ساختار لوله های بدون درز، از بیشتر جنبه ها مثل هم است؛ اما روش های تولید آن ها متفاوت بوده و تأثیر بسزایی در کاربری آنها ایجاد می کند. در ساخت انواع مختلف این لوله ها، از روش های مختلفی استفاده می شود.
• لوله های فولادی بدون درز نورد گرم
این لوله ها در مواقعی استفاده می شوند که دیواری ضخیم و مستحکم مورد نیاز است و دمای ساخت آن بیشتر از تبلور مجدد لوله است. این لوله ها خواص مکانیکی خوبی داشته و کالیبر بزرگتری نیز دارند. از راه های ساخت لوله بدون درز که جزء نورد گرم محسوب می شود، روش اکستروژن می باشد. قطر بیرونی لوله های مانیسمان نورد گرم دست کم 3.2 سانتی متر بوده و دیواره ای آنها نیز از 0.25 الی 7.5 سانتی متر است.
• لوله مانیسمان نورد سرد
این لوله از نظر دقت، دقیق بودن ابعاد و پرداخت سطح، بهتر از سایر لوله های بدون درز بوده و در ماشین آلات و تجهیزات هیدرولیک کاربرد دارد. در تولید این لوله ها، از روش های کشش سرد و خمش سرد استفاده می شود. این نوع لوله نورد سرد با توجه به کاربردهایی که دارد، با نام های دیگری مثل لوله آلیاژی، دیگ فشار قوی، نفتی و ضدزنگ شناخته می شود.
لوله مانیسمان نورد سرد دیواره های نازک بوده و ساختار کربنی دارد. قطر حداکثری آنها نیز 0.6 سانتی متر بوده و دیواره آن نیز 0.025 است. در مقایسه با سایر لوله ها، سرعت قالب گیری بالاتری دارد که نتیجه آن بهره وری بیشتر است. این لوله از شکل پذیری بالایی برخوردار است؛ به همین دلیل هم می توان به سطح مقطع آن شکل چندضلعی، ستاره، مربع و .... داد. این شکل پذیری و انعطاف به واسطه فرایندهایی است که در نورد سرد صورت می گیرد و نتیجه آن استحکام تسلیم فولاد در این نوع لوله هاست.
تصفیه ساختار ریخته گیری لوله های فولادی به واسطه این فرایندها بوده و امکان برطرف کردن نواقص زیرساختی آن ها را نیز دارد که منجر به فشردگی محصولات و افزایش خواص مکانیکی آنها می شود. لولوهای سرد نورد، دقت ابعادی بالاتری نسبت به لوله های گرم نورد دارند.
ساختار لوله بدون درز
این لوله های فولادی از مقاومت بالایی برخوردار بوده و کاربرد زیادی هم دارند و در تولید آنها از روش سوراخ شدن استفاده می شود.
چون این لوله ها فاقد جوش هستند، بنابراین باید ساختار آنها طوری باشد که از امنیت بالایی برخوردار باشد. مواد به کار رفته در ساخت این لوله ها و پوشش آنها ساده بوده و شامل موارد زیر است:
• باند فیوژن اپوکسی
• چسب کوپلیمری
• پلی اتیلن
روش تولید لوله مانیسمان
تولید این لوله ها یک کار تخصصی بوده و باید از تجهیزات خاصی استفاده شود؛ چون طراحی و ساختار آنها متفاوت از دیگر لوله های فولادی است. به همین دلیل هم در سطح کشور به تعداد کمی تولید می شوند. روش تولید این لوله ها با توجه به سرد یا گرم بودن آنها متفاوت است.